AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin‘in Soçi’deki görüşmesi yaklaşık 3 saat sürdü.
Görüşmeye ilişkin konuşan Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, “Görüşmelerin ilk kısmı yapıcıydı, görüşmenin ardından herhangi bir belge imzalanması beklenmiyor” ifadelerini kullandı.
İki lider görüşmenin ardından kameraların karşısına geçti.
PUTİN’DEN TAHIL ANLAŞMASI İÇİN ŞART
İlk olarak açıklamalarda bulunan Putin, “Türkiye’de doğalgaz dağıtım merkezi kurulmasını teklif ettik” dedi ve ekledi: “Rusya doğalgaz konusunda her zaman Türkiye’nin sorumlu ve en büyük partneri olacaktır. Üçüncü ülkelere de doğalgazı sevk edeceğimizi söyleyebiliriz.”
Putin, şunları söyledi: “Gazprom, BOTAŞ’a yol haritasını sundu, sırada ortak çalışma grubunun kurulması var.”
Tahıl Anlaşması’na da değinen Putin, “Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu yapacağız. Bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz” diye konuştu.
“Batılı partnerlerimiz bizi dolandırdı” diyen Putin, şöyle devam etti: “Birkaç gün içinde sözler yerine getirilsin biz bu tahıl koridorunun devam etmesi için kendi çabalarımızı sarf ederiz.”
“Karşılıklı ticarette yerli para birimi kullanımı konusunda kararlılığımızı teyit ettik” diyen Putin, “Dolar ve avroyu daha az kullanma konusunda hemfikiriz” ifadelerini kullandı.
ERDOĞAN: UKRAYNA’NIN YAKLAŞIMINI YUMUŞATMASI GEREKİYOR
Erdoğan da tahıl anlaşmasına ilişkin, “Gündeme getirilen alternatif öneriler, Karadeniz Girişimi gibi sürdürebilir, güvenli ve taraflar arası işbirliğine dayanan kalıcı bir model sunamamıştır” dedi.
“Eksiklerin giderilerek, girişimin devam ettirilmesi gerektiğine inanıyoruz” diyen Erdoğan, şunları ifade etti: “BM ile önemli ilerlemeler içeren yeni öneriler paketi hazırladık. Bu yeni süreç vasıtasıyla netice almanın mümkün olduğu kanaatindeyim.”
Ukrayna-Rusya savaşına da değinen Erdoğan, “Taraflar arasında doğrudan müzakerelere evvelce ev sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni her zaman olduğu gibi yine yapmaya hazırız” diye konuştu.
BM ile hazırlanan tahıl sevkiyatına ilişkin ortak öneri paketine değinen Erdoğan, şunları kaydetti: ” Türkiye olarak beklentileri karşılayacak çözüme kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum.”
“Şu an itibarıyla Karadeniz Tahıl Koridoru’nda en az gelişmiş ülkelere gönderilecek tahıl önemli. Buradan çıkacak tahılın yüzde 44’ü Avrupa ülkelerine gidince Rusya buna haklı olarak olumlu bakmıyor” ifadelerini kullanan Erdoğan, şunları söyledi:
“Putin ‘Fakir ülkelere 1 milyon ton tahılı göndermek için lojistik çalışmalar yaptık’ dedi. Biz de ‘Üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak varız’ dedik. ‘Bu tahılı öğüterek un şeklinde fakir Afrika ülkelerine gönderebiliriz’ dedik. Bu konuda mutabık kaldık.”
Erdoğan, şöyle devam etti: “Afrika ülkelerine tahılın un halinde gönderilmesi noktasında Rusya, Türkiye, Katar adım atmak suretiyle temenni ediyorum ki bu ülkelerin yanında oluruz.”
Ukrayna ile ilgili bir soruya da yanıt veren Erdoğan, “Ukrayna’nın, Rusya ile müşterek adımların atılabilmesi noktasında yaklaşımlarını tabii ki yumuşatması gerekiyor” dedi.
KARADENİZ TAHIL GİRİŞİMİ HAKKINDA
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın küresel gıda fiyatları üzerindeki etkisini azaltmak için Birleşmiş Milletler, Türkiye, Rusya ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da düzenlenen törenle Karadeniz Tahıl Girişimi Anlaşması’nı imzalamıştı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, süresi dolan anlaşmaya ilişkin 17 Temmuz’da yaptığı açıklamada, “Tahıl koridoru anlaşması fiilen son buldu, durduruldu. Rusya, ilgili şartlar uygulanır uygulanmaz derhal tahıl anlaşmasına geri dönecek. Anlaşmanın Rusya ile ilgili kısmı yerine getirilmedi” ifadelerini kullanmıştı.
Rusya’nın talepleri arasında, Rus Ziraat Bankası’nın (Rosselhozbank) SWIFT sistemine yeniden bağlanması, Rusya’ya yönelik tarım makineleri ve yedek parça tedarikinin yeniden başlatılması, gemilerin sigortalanması üzerindeki kısıtlamaların ve limanlara erişim yasağının kaldırılması gibi maddeler bulunuyor.